خاطرات علامه نظرعلی طالقانی فیلسوف-ازمتکلمان صاحب‌نام ایران در طهران قجریِ ماقبل مشروطه

می‌دانم حرف‌هایی که در اینجا می‌زنم عده‌ای از جاهلان را پریشان خاطر و عصبانی می‌کند، اما به خاطر رسالتی که دارم و وعده‌ای که خداوند به محققان داده است بدون هیچ هراسی نظرات خود را برای آیندگان مطرح می‌کنم.

مرحوم لطفیان سرگزی نه تنها شخصیت جامع الاطراف و ذوالفنونی بوده است بلکه در بسیاری از علوم اسلامی کلاسیک از فلسفه تا عرفان، کلام، فقه، اصول، تفسیر، حدیث و اخلاق صاحب نظر هم بوده است، او به طور قطع مجتهد نواندیش و عمیقی بوده

او هم بر شانه غول‌ها ایستاده است، اما در زیر سایه غول‌ها گم و ناپدید نشده است و توانسته است که یک میلیمتر علم را جلو ببرد و ایده تازه یا مسیر تازه‌ای را تقدیم پیشگاه جامعه علمی کند.

فلسفه به معنای یک رشته تخصصی نیست که همه چیز آن بی‌ربط با مفاهیم الهیاتی و دینی و محصور در مقولات فلسفه محض باشد بلکه به معنای کاوش دقیق در بینش دینی و معنوی و ارزیابی نقادانه است، و، چون دنیای اندیشه دنیای مفاهیم است اصولا هیچ حوزه‌ای از اندیشه بشری را نمی‌توان یافت که با مفاهیم مرتبط نباشد و هر جا که پای مفاهیم در میان باشد فلسفه در آنجا کما بیش حضور دارد، بنابراین تغییر دادن مسیر از متن‌گرایی به بینش فلسفی یک تغییر مسیر رادیکال و تحول ماهوی نیست بلکه افزدونی بر درنگ‌ها و تاملات است یعنی فراخوانی به دقت‌ورزی بیشتر حول پدیده‌ای است که به آن می‌اندیشیم و فلسفه کامل‌ترین نوع اندیشه‌ورزی است که فیلسوفان از قرن‌ها پیش آن را تأسیس کرده‌اند و متد‌های متنوعی را در اختیار ما قرار داده‌اند، تا بتوانیم در یک موضوع خاص شفاف‌تر بیندیشیم.